SZOSTAKOWICZ DMITRIJ D.

SZOSTAKOWICZ DMITRIJ D. (1906–75), kompozytor ros.; jeden z najwybitniejszych symfoników XX w.; był także pianistą i pedagogiem; 1937–41 wykładał kompozycję w konserwatorium w Leningradzie (od 1939 prof.), tam też do czasu ewakuacji do Kujbyszewa (ob. Samara) przebywał podczas blokady miasta i skomponował VII Symfonię, zw. Leningradzką; 1943–48 prof. konserwatorium w Moskwie; do jego uczniów należeli m.in. kompozytorzy: G.W. Swiridow, K. Karajew, B.A. Czajkowski, G.I. Ustwolska. Szostakowicz skomponował 15 symfonii, z których popularność zdobyły zwł. I (1925), V (1937), VII, zw. Leningradzką (1941), IX (1945), X (1953), XI „Rok 1905” (1957), XIV, na sopran, bas i orkiestrę (1969), XV (1971); ponadto koncerty (2 skrzypcowe, 2 wiolonczelowe, fortepianowy), utwory kamer. (15 kwartetów smyczkowych), fortepianowe (Aforyzmy 1927, 24 Preludia 1933, 24 Preludia i fugi 1951), wok.-instrumentalne (poemat Kaźń Stiepana Riazina 1964, 7 Wierszy Aleksandra Błoka 1967, 6 Wierszy Mariny Cwietajewej 1974, pieśni solowe, chóralne), opery (Nos wg N.W. Gogola, wyst. Leningrad 1930, Katarzyna Izmaiłowa, wyst. Moskwa 1963, poprzednia wersja wyst. w Leningradzie 1934 pt. Lady Mackbeth mceńskiego powiatu), muzyka film. i teatr.